Bilişsel Bilişim ve Yapay Zekanın Evrimi

[semayavuzturk]

Yapay zekâ hayatımızın her alanı içerisindedir. Yapay zekâ ya da kısaltması YZ olan, ne kadar teknoloji bazlı olsa da insanlar da dahil olmak üzere kullanılan zekâ türüdür.

Yapay zekâ (artificial intelligence) her yerdedir. Haberlerde, aile toplantılarında, dost buluşmalarında sürekli karşımıza çıkıyor. Haklı bir sebebi var. Çünkü yapay zekâ dünyanın işleyiş şeklini değiştiriyor.

Büyüleyici teknolojinin gizemli perdesini aralarken buluruz.

Yapay zekâ bir makinenin bilgi işlemek için beynimizi taklit etme biçimidir. Karar verme modellerinin temelini oluşturan örüntüleri belirlemek için geniş veri setlerini analiz eden algoritmalar ve kurallardan ibarettir.

Yapay zekâ tek bir teknoloji değildir, içerisinde makinelerin zekasını geliştirmek için birlikte çalışan çeşitli teknoloji ve metodolojileri barındırır.

Yapay zekânın belli başlı özellikleri vardır. Bunlar;

Makine Öğrenimi (ML)​

Yapay zekanın merkezinde yer alır. Makinelerin kendi kendine öğrenebilmesini ve insan müdahalesine gerek kalmadan zaman içinde performansını iyileştirebilmesini ifade eder. Makine öğreniminde, öğrenmenin temeli olarak veri yatar.

Derin Öğrenme (DL)​

Makine öğreniminin alt kümesidir. Deep learning (DL), verileri analiz etmek ve karmaşık görevleri gerçekleştirmek için çok katmanlı bir yapıda yapay sinir ağları kullanır. Makinelerin kendi kendine öğrenmelerini sağlayan geniş teknikleri ifade eder. Derin öğrenme, makine öğrenimi içinde daha özel bir yaklaşımdadır. Derin öğrenmede görmek, yazmak veya sanat eseri oluşturmak gibi insana özgü görevler yapay sinir ağlarıyla gerçekleştirilir.

Doğal Dil İşleme (NLP)​

Doğal Dil İşleme – NLP, Natural language processing insan dilini anlamasını, işlemesini ve taklit etmesini sağlayan bir yapay zekadır. Bunu en yaygın olarak gördüğümüz yer Amazon Alexa veya Google Asistan gibi sesli asistanlardır.

Sinir Ağları​

Sinir ağları veya Yapay sinir ağları (YSA) “artificial neural networks (ANNs), insan beyninin veri işleme fonksiyonunu taklit eden bir derin öğrenme bileşenidir. Yapay sinir ağı "düğüm" adı verilen yapay nöronlardan oluşan birden çok katmandan meydana gelir.

Görüntü İşleme (CV)​

Bilgisayarların fotoğraf ve video gibi görsel verileri anlamasını sağlar. Bilgisayarlı görü (Computer vision) kararlar almak için fotoğraf ve video gibi görsel verileri yorumlar.

Bilişsel Hesaplama​

Bilişsel hesaplama (cognitive computing, CC) yapay zekanın akıllı bir başka dalıdır. Bilişsel hesaplama algoritma ve veri kullanarak, karar vererek, tahminlerde bulunarak ve analizler sağlayarak insan düşünce sürecini taklit eder.



Yapay zekâ, makinelerin insan benzeri görevleri gerçekleştirmesini, deneyiminden öğrenmesini, yeni girdilere uyum sağlamasını mümkün kılan sistemler biçimidir. Yapay zekâ ile insan yetkinliklerinin geliştirilmesi ve bunlara katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Belirli görevleri yerine getirmek için insan zekasını taklit eden ve topladıkları bilgileri yineleyerek kendilerini geliştirebilen sistemler olarak tanımlanır. Yapay zekayı günümüz teknoloji


sistemlerinden ayıran en önemli özellik insan zekasını taklit edebilmesidir.