- Katılım
- 21 Nis 2025
- Mesajlar
- 197
- Tepkime puanı
- 36
"Gökbilim dünyası bir ilke tanıklık etti. Bir yıldızın ölüm patlamasının ilk saniyelerinde yaşananlar bugüne kadarki en net hâliyle gözlemlendi. Bu keşif, yıldız patlamaları kısacası süpernovalar üzerinde yıllar süren modelleri yeniden sorgulattı."
Gözlemler European Southern Observatory, kısaca (ESO), Very Large Telescope ile gerçekleştirildi. Patlama olarak adlandırılan bu olay, yıldızın yüzeyini yırtıp dışarı fışkırdığı anı yalnızca 26 saat gibi bir süre içinde tespit etti. Bu sayede patlamanın en erken evresi yakalandı!
Elde edilen veriler arasında en dikkat çeken, teknik yöntemlerin de kullanılmasıyla patlamanın geometrisinin şekilli olarak doğrudan gözlemlenebilir hâle gelmesiydi.
İlk analizlere göre patlama yuvarlak değil, zeytin biçiminde asimetrik bir başlangıç yaptı. Yıldızın tek bir homojen patlama yerine, belirgin bir yönelime ve eksene sahip biçimde dışarı fırladığı açıklandı.
Bununla beraber süpernova patlamalarının uzun süredir varsayılan simetrik, tek yönlü madde fırlatımı modelinden daha karmaşık olduğu; patlamanın ilk evresinin basit bir dışa savrulma değil, şekilli bir savrulma olduğu kanıtına varıldı.
Araştırmayı gerçekleştiren bilim adamları, süpernova modellerinin tekrardan gözden geçirilmesi gerektiğini belirtiyor. Bu patlama geometrisi, yıldızın nasıl çöktüğü, hangi koşullarda patladığı ve çevresine nasıl etki ettiği konularında çok daha farklı senaryoları gündeme taşıyor.
Bu tür gözlemler sayesinde evrendeki ağır elementlerin nasıl üretildiğini, yıldızların ömrünün son evrelerini nasıl şekillendirdiğini ortaya koyan kritik görüntüler, evrenin ve evrimin yapısı hakkında temel ipuçları edinmemizde fayda sağladı.
