Sümer Gitarı

[Najwan Ameri]

Sümer Gitarı: Antik Mezopotamya’nın Müzik Mirası

Sümerler, Mezopotamya’nın en eski medeniyetlerinden biri olarak bilinir. Bu antik halkın müzik sanatı da tarih boyunca büyük bir etki yaratmıştır. İşte Sümer Gitarı hakkında kısaca bilgi:

• Sümer gitarı, yaklaşık M.Ö. 4000-2000 yılları arasında Irak’ın güneyinde (Güney Mezopotamya) yerleşik hayata geçmiş bir uygarlıktır.
• Tahtadan yapılmış bir gövdeye sahip olan gitarın telleri genellikle koyun bağırsağından yapılırdı.
• Hem dini törenlerde hem de eğlence amaçlı kullanılan gitar, tanrılara adak olarak sunulurdu.
• Mezopotamya müziğinde önemli bir rol oynayan Sümer gitarı, diğer enstrümanlarla birlikte kullanılarak güzel melodiler oluştururdu.

Sümerlerin müzik sanatı, hem tarihsel hem de kültürel açıdan büyük bir öneme sahiptir. Bu antik medeniyetin müzikal ruhu, günümüzde bile etkisini sürdürmektedir

Gitarın Kökeni
Gitarın kökeni binlerce yıl öncesine dayanır ve ilk telli çalgılar Mezopotamya ve Antik Mısır’da ortaya çıkmıştır. İlk telli çalgılar, gitarın evriminde önemli bir rol oynamıştır. Orta Çağ’da Avrupa’da “vihuela” adı verilen bir enstrüman kullanılıyordu ve bu enstrümanlar daha da gelişerek modern gitarın temelini oluşturmuştur. Antonio de Torres, klasik gitarın modern formunu geliştiren İspanyol luthier olarak bilinir. Ayrıca, elektrik gitarın mucidi Les Paul’dur ve bu icat rock’n’roll’un doğuşuna katkıda bulunmuştur.

Gitarın Yapısı
Klasik gitar, telli çalgılar ailesine ait bir müzik aletidir. Genellikle parmaklarla çalınır ve yumuşak bir tınıya sahiptir. İşte klasik gitarın temel yapısı:

• Gövde: Klasik gitarın gövdesi sekiz şeklinde olup, ses tablası adı verilen ön tarafı ladin veya sedir ağacından yapılır. Gövdenin ortasında ses eşiği denilen yuvarlak bir boşluk bulunur.
• Sap: Gitarın sap kısmı gül ağacı veya abanozdan yapılır.
• Teller: Klasik gitar genellikle altı telli olsa da sekiz veya on telli modelleri de bulunur.

Klasik gitar, akor çalma ve şarkılara eşlik etme gibi birçok müzikal amaç için kullanılır. Eğer gitar çalmayı düşünüyorsanız, klasik gitarın temel yapısını anlamak önemlidir.

Gitarın Kullanımı

• Gitarı Doğru Tutma: Gitarı doğru bir şekilde tutmak önemlidir. Eğer sağ elinizle çalıyorsanız, gitarı tellere ses deliğiyle köprünün kabaca ortasından vurarak ve sol elinizle telleri saptaki perdelere bastırarak çalacaksınız. Gitarı kucağınıza alırken en ince telin yere, en kalın telinse yukarıya bakması gerektiğini unutmayın. Gitarı büyük oranda vücudunuzla bacağınız arasına sıkıştırarak tutmalısınız. Sol elinizle de sapı dengeleyip telleri perdelere bastırmalısınız.
• Akort Etme: Akortsuz gitar çalmak zordur ve yeni başlayanlar için kötü alışkanlıklara yol açabilir. Tellerin adını öğrenin (en pesten en tize: E, A, D, G, B, E). Elektronik akort cihazları bu konuda çok yardımcı olabilir. Gitarı sık sık akort etmek, hangi tel ve perde kombinasyonunun hangi notalara karşılık geldiğini öğrenmenize yardımcı olacaktır.
• Gitarı Çalmaya Başlama: Temel akorları öğrenerek gitar çalmaya başlayabilirsiniz. İnternet üzerinde birçok video ders ve kaynak bulunuyor. Başlangıçta sabırlı olun ve düzenli olarak pratik yapın.

Gitarın Müzikal Rolü

• Rock ve Hard Rock: Elektro gitarın rock müziğiyle özdeşleştiği bir gerçektir. Sert riffler, enerjik solo performansları ve güçlü akorlar, rock ve hard rock türlerinin temelini oluşturur. Led Zeppelin’den AC/DC’ye, bu türün efsanevi grupları elektro gitarın potansiyelini en üst düzeye çıkarır.
• Metal: Elektro gitarla ne çalınır diyenler için sırada metal var. Metal müziği, elektro gitarın sınırlarını zorlayan bir türdür. Yüksek hızlı riffler, shred soloları ve güçlü distorsiyon, metalin vazgeçilmez özelliklerindendir. Metallica, Iron Maiden, Slayer gibi gruplar elektro gitarın metaldeki gücünü sergileyen örneklerdir.
• Blues ve Caz: Elektro gitarın duygusal ve ifade dolu tınıları, blues müziği için mükemmel bir seçenektir. Slow blues baladlarından hızlı delta blues parçalarına kadar, elektro gitarın bu türdeki rolü önemlidir. B.B. King veya Stevie Ray Vaughan gibi virtüözler, elektro gitarın blues müziğindeki güzelliğini vurgular. Ayrıca, caz müziğinde de elektro gitar yaygın olarak kullanılır. Temiz ve zengin tınıları sayesinde caz gitaristleri, akor değişimleri ve karmaşık ölçülerle dolu parçaları çalabilirler.

Sümer Gitarının Mirası
Sümerler, tarihteki en eski yazılı belgelere sahip olan medeniyettir. M.Ö. 4000’de, kil tabletler üzerine çivi yazısıyla yazılarını kaydetmeye başlamışlardır. Bu, tarih öncesi dönemden itibaren bilgi ve kültürel mirasın korunmasını sağlamıştır. Yazının bulunması, tarih yazımında ve bilgi aktarımında önemli bir rol oynamıştır.
Sümerler, Mezopotamya’da şehir devletleri kurarak ilk uygarlığı oluşturan medeniyetlerden biridir. Tarım ve sulama sistemlerini geliştirerek verimli topraklarda yaşamayı başarmışlardır. Şehir devletleri, karmaşık sosyal, ekonomik ve politik yapılarıyla dikkat çekmiştir.

Sanatsal İfadeler

Sanatsal ifade özgürlüğü, sanatın herhangi bir dalında herhangi bir formu üretenlerin düşünme, tasarlama, ürünleştirme ve yaygınlaştırma aşamalarının tamamında tamamen özgür olmalarını içerir. Sanatsal ifade özgürlüğü, sadece eseri yaratan kişiyi değil, eserin yaratılmasında katkısı olan diğer kişileri de etkiler. . Sanatsal ifade özgürlüğünün korunması için birçok uluslararası sivil toplum kurumu çalışmaktadır. Örneğin, Freemuse bu alanda yıllık raporlar yayımlamaktadır.

Efsaneler ve Destanlar

Efsaneler ve destanlar, edebiyatta önemli rol oynayan iki türdür. İşte bu iki tür arasındaki farklar ve benzerlikler:

1. Efsaneler:
   • Efsaneler genellikle gerçek olaylara dayanmayan hayal ürünleridir.
   • Daha çok bireysel nitelik taşırlar.
   • Kutsal bir nitelikleri vardır.
   • Doğa üstü olaylar daha az bulunur.
   • Kısadırlar ve düzyazı şeklindedirler.
   • Herkes tarafından anlatılabilirler.
2. Destanlar:
   • Destanlar tarihte gerçekleşmiş bir olaya dayanır.
   • Toplumu derinden etkileyen bir olayı konu edinirler.
   • Milli ruh ön plana çıkar.
   • Doğa üstü olaylar sıkça bulunur.
   • Oluşumu efsanelerden daha uzundur ve manzum eserlerdir.
   • Saz ozanları tarafından anlatılırlar.

Modern Etkiler
Modernleşme, son birkaç yüzyıl içinde toplumsal koşullarda meydana gelen değişimleri tanımlayan bir kavramdır. Bu süreç, geleneksel toplum düzeninden ve toplumsal sınıflardan kopuşu ifade eder.

• Kültürel Değişim: Modernleşme, kültürel alanda da büyük değişimlere yol açar. Bilimin gelişmesi, düşüncenin laikleşmesi ve eleştirel bakış açısının yaygınlaşması, modern toplumun temelini oluşturur.
• İletişim Araçlarının Rolü: Modern toplumda iletişim araçlarının yaygınlaşması, insanların kimliklerini oluşturma ve toplumsal ilişkiler kurma biçimini etkiler.
• Sosyal Sınıf Çatışmaları: Modernleşme, farklı sosyal sınıflar arasındaki çatışma ve iktidar mücadelesiyle ilişkilidir.